Heleen de Boer (wijkmanager gemeente Culemborg) en Francis Nijhof (jongerencoach bij stichting ElkWelzijn) zijn overtuigd van de kracht van jongerenparticipatie. Met de methode van Speaking Minds geven zij vorm aan diverse thema’s, met als doel de adviezen van jongeren zoveel mogelijk meenemen in beleid.
Culemborg is een stad van 30.000 inwoners. Heleen de Boer is inmiddels vier jaar actief als wijkmanager en houdt zich bezig met de leefbaarheid in buurten en wijken van Culemborg Oost. Zo krijgt ze wensen en behoeften van inwoners in beeld en ziet ze welke ontwikkelingen nodig zijn om kansen te benutten of in te grijpen waar nodig. Francis Nijhof is tien jaar welzijnswerker en sinds vier jaar jongerencoach bij stichting ElkWelzijn in de gemeente Culemborg. Hij is onder andere verantwoordelijk voor jongerenparticipatie via Speaking Minds en zet diverse partners en lokale professionals in om jongeren hierin te ondersteunen op diverse actuele thema’s.
Francis: ‘Ik ben bij Heleen terechtgekomen om te kijken hoe we Speaking Minds passend maken binnen de gemeente Culemborg. Oftewel hoe we jongerenparticipatie kunnen inzetten om de thema’s van de gemeente, die jongeren aangaan, handen en voeten te geven.’
Heleen: ‘We werken al langer samen met Francis en ElkWelzijn aan wijkgerelateerde thema’s. Om een goed beeld te krijgen van de wijk moet je wel gezamenlijk optrekken. Ook met onze maatschappelijke partners zoals welzijnsorganisaties, woningcorporatie en de politie. Mensen die in de wijken zijn.’
Francis: ‘Recent zijn jongerenontmoetingsplekken geëvalueerd. Hiervoor hebben we leerlingen van praktijk- en vmbo-onderwijs ingezet en hen laten meedenken over hun eigen leefgebieden. Ze deden onderzoek in de wijk en gingen het gesprek aan met lokale professionals van de gemeente. Uiteindelijk verwerken wij hun adviezen tot een vorm die realiseerbaar is.’
Heleen: ‘ElkWelzijn heeft de lead in de organisatie van dit participatieproject. Zij richten zich op voorlichting, het organiseren van speeddates met professionals en brengen de leerlingen in contact met ervaringsdeskundigen. De gemeente investeert door aanwezig te zijn bij speeddates, de opening en de presentaties van de adviezen. Waar mogelijk wordt daarna samenwerking gezocht om de adviezen ook in praktijk te brengen. Zo is recent een Jongerenontmoetingsplaats opgeknapt.’
Francis: ‘Een projectweek eindigt inderdaad in het uitbrengen van advies. Hiervoor gaan de leerlingen naar de raadszaal in het stadhuis en presenteren zij deze adviezen aan ouders, professionals en de wethouder. Het is wat dat betreft echt een snelkookpan, waarin ze in korte tijd leren onderzoeken, Power-Points maken, presenteren, noem maar op. Bovendien maken ze op een mooie manier kennis met de formaliteiten.’
Heleen: ‘Binnen de gemeente kijken wij met welke ideeën we iets kunnen in de uitvoering. Dus dat het toepasbaar is binnen ons beleid. Dat de leerlingen meedenken is leerzaam voor hen en voor ons ook een heel waardevol proces. De adviezen zijn super praktisch. Ook willen we kijken of en hoe we leerlingen kunnen betrekken bij de uitvoering van hun plannen.’
Francis: ‘Adviezen krijgen dan een meerwaarde omdat leerlingen er zelf verantwoordelijkheid voor dra-gen. Na het overhandigen van de adviezen gaat de gemeente in overleg. Uiteindelijk gaan we ermee terug naar school met de vraag: ‘wat hebben we nodig om dit te realiseren?’
Heleen: ‘Dat is misschien wel de grootste winst, dat een jongere denkt: als ik meedenk en advies geef, gebeurt er echt iets mee. Ze weten dat ze verschil kunnen maken met hun stem. Het is mooi dat we dit kunnen realiseren. Juist bij een doelgroep die lastig te bereiken is en waarvoor participatie niet vanzelfsprekend is.’
Francis: ‘De groei die jongeren doormaken is geweldig om te zien. Jongeren die aanvankelijk lastig te motiveren zijn, staan ineens in de raadzaal, voor hun ouders en professionals met hun borst vooruit door een microfoon te praten. De thema’s zijn super actueel en raken veel jongeren dus als zij daar zelf iets aan kunnen doen is dat inderdaad dikke winst voor de gemeente en voor ons als ElkWelzijn.
We zijn nog op zoek naar hoe we structureel jongeren een stem kunnen geven. Misschien wel met een pizzadate eens per kwartaal, waarvoor we dan de wethouder, beleidsmakers en jongeren uitnodigen en thema’s bespreken die bij Speaking Minds ook worden behandeld.
Heleen: ‘Voor ons valt jongerenparticipatie binnen ons bestuursakkoord. Speaking Minds is een waardevolle methode waarmee we dit vormgeven. Ondertussen doen we onderzoek naar wat nog meer passend is en op welke andere manieren we input kunnen ophalen bij jongeren. Hier moeten we echt in investeren. Jongerenparticipatie gaat niet vanzelf.
Francis: ‘Een mooie bijvangst is dat jongeren nu ook op een andere manier in contact komen met bijvoorbeeld de politie. In plaats van alleen spanningen en gezeur, gaan ze met de politie in gesprek. Jonge-renparticipatie zorgt dus ook voor betere binding met de partners waarmee we samenwerken.’
Heleen: ‘Het heeft vele voordelen, maar dat vergt ook inzet van ons. Zo moeten projecten niet eindigen na het advies, maar bijvoorbeeld nadat drie van de vijf adviezen ook echt is uitgevoerd. We zijn aan het onderzoeken hoe we dat meer vorm kunnen geven. Al doende leren wij.’