Mensenrechten in Nederland onder de loep

De Universal Periodic Review (UPR) is een uniek proces waarbij landen andere landen beoordelen over de mate waarop mensenrechten worden nageleefd. Nederland wordt in november dit jaar beoordeeld. De UPR wordt door landen zelf geleid, ieder land heeft de mogelijkheid te vertellen welke acties zij ondernamen om de mensenrechtensituatie in hun land te verbeteren en hun verplichtingen na te komen. Zo kan bijvoorbeeld België of Venezuela aanbevelingen doen aan Nederland de rechten nog beter na te leven. Ieder land wordt op gelijke wijze behandeld, want het doel is de mensenrechtensituatie in alle landen te verbeteren.

Het Kinderrechtencollectief stelde een bijdrage op aan de VN-Mensenrechtenraad met meerdere aanbevelingen die Nederland zou kunnen opvolgen om de kinderrechtensituatie in Nederland te verbeteren. Het Kinderrechtencollectief maakte hiervoor gebruik van de informatie die is verzameld tijdens consultaties met meer dan 140 organisaties en experts voor de ngo-rapportage aan het VN-Kinderrechtencomité in 2021. En vulde deze aan met de meest recente ontwikkelingen.

Vijf uitgelichte onderwerpen:

  • Aanvaarding van internationale normen en voorbehouden
  • Non-discriminatie en gelijkheid
  • Asielzoekende, vluchtelingen- en migrantenkinderen
  • Bescherming tegen (seksuele) uitbuiting en mensenhandel
  • Jeugdstrafrecht

Internationale normen

De voorbehouden op de artikelen 26, 37 sub c en 40 van het VN-Kinderrechtenverdrag zijn nog steeds van kracht en de regering is niet voornemens deze in te trekken. Hierdoor is het nog steeds mogelijk dat:
•          16- en 17-jarigen via het volwassenenstrafrecht kunnen worden berecht;
•          het recht op een (gratis) advocaat voor minderjarige verdachten kan worden ingeperkt;
•          eigen aanspraak voor kinderen op sociale zekerheidsrechten ontbreekt, waardoor verbetering van de situatie van kinderen in armoede wordt belemmerd. Ook heeft Nederland het optioneel protocol niet geratificeerd en kunnen Nederlandse kinderen niet klagen bij de VN.

Non-discriminatie en gelijkheid

Ook bij ons komt helaas nog discriminatie voor en heeft niet ieder kind gelijke kansen. Nederland wordt gevraagd ervoor te zorgen dat ieder kind gelijke toegang heeft tot zorg en sociale voorzieningen. En ieder kind in het Koninkrijk der Nederlanden toegang te geven tot inclusief onderwijs. Zicht op de omvang en aard van discriminatie jegens kinderen en kindvriendelijke meldpunten van discriminatie is nog niet gerealiseerd.

Migranten en asielzoekers

Het belang van het kind moet meer centraal staan. Hiervoor moeten wetten goed onder de loep worden genomen en eventueel worden aangepast zodat dit hier ook in terug te zien valt. Ook worden kinderen in gezinnen en amv’s nog te vaak vastgezet tijdens de asiel- en terugkeerprocedure. Tot slot is het belangrijk dat alle kinderen in azc’s toegang blijven hebben tot onderwijs en dat hun ontwikkeling gestimuleerd wordt door hen bijvoorbeeld te laten spelen en sporten.

Bescherming tegen (seksuele) uitbuiting en mensenhandel

Nog steeds heeft de Nederlandse overheid onvoldoende zicht op de kwetsbare groep slachtoffers van (seksuele) uitbuiting en mensenhandel. Het is belangrijk dat er duidelijke initiatieven komen en dat prioriteit gegeven wordt aan de adolescente en minderjarige slachtoffers. Er moet daarnaast ook gefocust worden op preventie en vervolging. Slachtoffers moeten professionele hulp krijgen zodat zij niet nogmaals slachtoffer worden. Deze hulp mag niet zomaar stoppen wanneer iemand 18 wordt.

Jeugdstrafrecht

In ons land ontbreekt een leeftijdsgerichte aanpak in de praktijk voor minderjarigen die zijn aangehouden door de politie en worden vervolgd voor een strafbaar feit. Verder hebben niet alle minderjarige verdachten recht op gratis juridische bijstand en zou de minimumleeftijd voor criminele verantwoordelijkheid van 12 jaar omhoog moeten naar 14 of 16 jaar.

Staatloosheid en leefomgeving

Op de onderwerpen staatloosheid en klimaatverandering onderschreef het Kinderrechtencollectief de bijdrage van twee andere coalities.

Staatloosheid

Het Kinderrechtencollectief, het Institute on Statelessness and Inclusion en het VN-Kinderrechtencomité maken zich zorgen over het aantal staatlozen in Nederland en het aantal kinderen dat zonder nationaliteit wordt geboren. De aanbeveling aan de staat is luid en duidelijk: Geef alle staatloze kinderen, die in het Koninkrijk worden geboren, ongeacht de verblijfstatus, zonder voorwaarden toegang tot het Nederlands staatsburgerschap.

Lees hier de UPR-bijdrage over staatloosheid

Schone leefomgeving

Nederland is een van de koplopers in Europa qua luchtvervuiling. Dit heeft negatieve gevolgen voor de gezondheid van kinderen. Daarom wil het Kinderrechtencollectief dat kinderrechten worden meegenomen in milieubeleid, met specifieke aandacht voor luchtvervuiling.

Lees hier de UPR-bijdrage over leefomgeving

Het Kinderrechtencollectief monitort actief de kinderrechtensituatie in Nederland en doet er alles aan ervoor te zorgen dat de overheid bij de les gehouden wordt, zodat de rechten van kinderen beter nageleefd en gerespecteerd worden.

Meer informatie: 

‘Een kind is een volwaardig mens en moet als zodanig worden behandeld’

‘Een kind is een volwaardig mens en moet als zodanig worden behandeld’

Arie de Bruin is voorzitter van de Janusz Korczak Stichting. Een vrijwilligersorganisatie die zich richt op het verspreiden van het gedachtegoed van Janusz Korczak. Officieel is Arie met pensioen, maar stoppen met werken komt niet in hem op. Hij voelt zich zelfs gezegend dit werk te mogen doen. Laat hem…

Lees meer

Sopio Kiladze nieuwe voorzitter van het VN-Kinderrechtencomité

Sopio Kiladze nieuwe voorzitter van het VN-Kinderrechtencomité

Het VN-Kinderrechtencomité van de Verenigde Naties heeft een nieuwe voorzitter. Sopio Kiladze, sinds 2021 lid van het Comité, neemt het stokje over van Ann Skelton. Sopio Kiladze: “Het is een genoegen en een eer om tot voorzitter van de commissie te zijn gekozen.” Haar verkiezing vond plaats op een moeilijk…

Lees meer

In de maak: nieuw onderwijsprotocol IVRK 

In de maak: nieuw onderwijsprotocol IVRK 

In juli 2024 nam de VN-Mensenrechtenraad een resolutie aan om de mogelijkheid van het vierde facultatieve protocol bij het Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK) te onderzoeken en uit te werken. Het doel van dit facultatieve protocol is om het recht op kinderopvang, gratis voorschoolse educatie en gratis…

Lees meer