hof oordeelt: gemengde zwemles verplicht

Verplichten van gezamenlijke zwemles mag ondanks religie

Op 10 januari 2017 bepaalde het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) dat de Zwitserse autoriteiten geen ongeoorloofde inbreuk hebben gemaakt op godsdienstvrijheid door twee meisjes te verplichten gemengde schoolzwemlessen te volgen. Het Hof oordeelde dat het volgen van zwemlessen voor minderjarige islamitische kinderen van belang is voor integratie en om sociale uitsluiting te voorkomen.

 

Wat was er aan de hand?

De ouders van twee meisjes hebben er bezwaar tegen dat hun minderjarige dochters verplicht zijn de gemengde schoolzwemlessen te volgen. Volgens de ouders verbiedt het islamitische geloof namelijk dat zij hun kinderen toestaan om deel te nemen aan gemengde zwemlessen. De ouders krijgen van de Zwitserse autoriteiten te horen dat er geen sprake is van schending van het recht op godsdienstvrijheid. Daarop stappen de ouders naar het EHRM.

Overweging van het EHRM

Het EHRM overweegt dat school een speciale rol speelt in het proces van maatschappelijke integratie. Vooral wanneer het gaat om leerlingen van buitenlandse afkomst. De leerplicht is er omdat het van belang is voor de ontwikkeling van de kinderen dat zij onderwijs volgen. Een vrijstelling van bepaalde lessen – waaronder zwemles – is alleen in zeer uitzonderlijke omstandigheden gerechtvaardigd. Hierbij moet rekening worden gehouden met de gelijke behandeling van alle religieuze groepen.

Volgens het EHRM hebben kinderen om meerdere redenen belang aan het deelnemen aan de zwemlessen. Aan de ene kant is het meedoen van belang om te leren zwemmen en voor de lichaamsbeweging. Aan de andere kant is het ook van belang om deel te nemen aan activiteiten met andere leerlingen. Zo worden de minderjarigen niet uitgezonderd op grond van hun religieuze of filosofische overtuigingen. Het EHRM houdt daarbij rekening met het feit dat de kinderen een boerkini mochten dragen tijdens de zwemlessen en zich mochten omkleden zonder dat er jongens bij aanwezig zouden zijn.

 

Oordeel EHRM: gemengde zwemles verplicht

Het EHRM oordeelt dat er geen schending is van het recht op vrijheid van geloof, zoals vastgelegd in art. 9 Europees Verdrag inzake de Rechten van de Mens. De Zwitserse autoriteiten hebben het belang van de kinderen op een succesvolle integratie door het volledige schoolprogramma te doorlopen, afgewogen tegen het belang van de ouders om een vrijstelling te krijgen van de gemengde zwemlessen. Volgens het EHRM zijn de Zwitserse autoriteiten niet te ver gegaan door het belang van de kinderen bij deze gemengde zwemlessen zwaarder te laten wegen, en ze dus te verplichten deze zwemlessen te volgen.

Klik hier voor de uitspraak van het EHRM van 10 januari 2017, nr. 29086/12 (Osmanoglu en Kocabas t. Zwitserland).

KidsRights Index 2025: Mentaal welzijn kinderen wereldwijd onder druk 

KidsRights Index 2025: Mentaal welzijn kinderen wereldwijd onder druk 

Op 11 juni 2025 publiceerde KidsRights, partner van het Kinderrechtencollectief, de jaarlijkse KidsRights Index. Uit de Index blijkt dat de geestelijke gezondheid en het mentaal welzijn van kinderen en adolescenten wereldwijd een kritiek niveau bereikt. De introductie op het KidsRights Index 2025 rapport vraagt aandacht voor deze problematiek en voor…

Lees meer

Samen voor Kinderrechten: terugblik op de Consultatiedag 2025 

Samen voor Kinderrechten: terugblik op de Consultatiedag 2025 

Op 20 mei kwamen tientallen organisaties, experts en betrokkenen samen tijdens de jaarlijkse Consultatiedag van Kinderrechten in Beweging. Een belangrijke dag waarop we samen kijken hoe het staat met kinderrechten in Nederland – en vooral: wat er beter kan.  Waar draait het om?  Met ‘Kinderrechten in Beweging’ brengt het Kinderrechtencollectief…

Lees meer

Handreiking Kinder- en jongerenparticipatie voor (lokale) overheden

Handreiking Kinder- en jongerenparticipatie voor (lokale) overheden

Op 1 januari 2025 trad de Wet versterking participatie op decentraal niveau in werking. Deze wet zet gemeenten aan opnieuw na te denken over participatie en de afspraken hierover voor 2027 vast te leggen in een participatieverordening. De participatieverordening vormt een kans om een breed draagvlak te creëren binnen de gemeente voor…

Lees meer