Elk land dat het VN-Kinderrechtenverdrag heeft geratificeerd, legt iedere vijf jaar verantwoording af aan het Kinderrechtencomité over hoe het gaat met de kinderrechten in dat land. In april 2021 zal ook de Nederlandse regering voor de vijfde keer ondervraagd worden over de naleving van kinderrechten in Nederland tijdens een zitting bij het VN-Kinderrechtencomité. Hoewel deze datum ver weg lijkt, is het rapportageproces reeds aan de gang.

Rapportageproces aan het VN-Kinderrechtencomité

De Verenigde Naties hebben bij inwerkingtreding van het VN-Kinderrechtenverdrag het Comité voor de Rechten van het Kind ingesteld. Dit comité houdt toezicht op de naleving van het verdrag. Alle landen die het VN-Kinderrechtenverdrag geratificeerd hebben, moeten om de vijf jaar verantwoording afleggen over hoe het gaat met de kinderrechten in hun land. Dit geldt dus ook voor de Nederlandse staat. Ngo’s delen in een rapportage hun visie op de kinderrechtensituatie in het land waarover zij rapporteren. In Nederland wordt dit verzorgd door het Kinderrechtencollectief.

Verkorte procedure: LOIPR

Het rapportageproces verloopt anders dan de voorgaande keren. Sinds kort is het voor staten mogelijk om de UNCRC ‘Simplified Reporting Procedure’ (SRP) te volgen. Nederland heeft ervoor gekozen dit te doen. Deze procedure staat momenteel bekend als de ‘List of Issues Prior to Reporting procedure’ (LOIPR). De LOIPR is een openbare lijst met issues die het VN-Kinderrechtencomité aanneemt en waarover de Nederlandse Staat verantwoording moet afleggen. De eerste stap voor ngo’s is dus het leveren van ‘Written Inputs’ voor de LOIPR op 1 juli 2019. De onderwerpen betreffen de primaire zorgpunten en zijn gelinkt aan trends en actualiteiten. Uit ieder zorgpunt komen een aantal concrete vragen naar voren. Nederland zal vervolgens in 2020 eerst schriftelijk rapporteren over de kinderrechten op basis van de LOIPR, waarna in 2021 de zitting met de overheid plaatsvindt.

Ronde tafelgesprekken

Om de belangrijkste zorgpunten en trends te identificeren voerde het Kinderrechtencollectief van november 2018 tot en met februari 2019 ronde tafelgesprekken rondom 11 thema’s, waarbij professionals en organisaties die op deze gebieden werkzaam zijn werden uitgenodigd. Deze thema’s zijn gebaseerd op de aanbevelingen van het VN-Kinderrechtencomité (Concluding Observations) en de tien verbeterpunten  van het Kinderrechtencollectief. De uitkomsten van de ronde tafelgesprekken dienen als input voor de LOIPR. Op 1 juli 2019 heeft het Kinderrechtencollectief haar schriftelijke input voor de LOIPR ingediend bij het VN-Kinderrechtencomité.

Nader in gesprek

Na ontvangst van de input voor de LOIPR door de verschillende partijen, vindt er een (video)conferentie plaats waarbij het VN-Kinderrechtencomité tijdens een besloten zitting vragen stelt aan een delegatie van de ngo’s, mensenrechteninstituten en jongeren. Op deze manier wil het VN-Kinderrechtencomité goed zicht krijgen op de knelpunten met betrekking tot de naleving van kinderrechten in het land. Ook bestaat hier de mogelijkheid om extra onderwerpen in te brengen naast de reeds aangenomen list of issues. We verwachten onze punten rond oktober 2019 toe te kunnen lichten.

De schaduwrapportage en aanbevelingen

Het VN-Kinderrechtencomité stuurt de List of Issues vervolgens aan de Nederlandse Staat, die uitsluitend rapporteert op de List of Issues. De onafhankelijke ngo-rapportage, ook wel schaduwrapportage genoemd, zal in dezelfde periode verschijnen.

Overige rapporterende partijen

Aan dit rapportageproces nemen ook mensenrechteninstituten uit Nederland deel, evenals het College voor de Rechten van de Mens, de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen en de Kinderombudsman. Tevens stellen kinderen en jongeren in Nederland een eigen jongerenrapportage op. Deze rapportage wordt in Nederland verzorgd door de Nationale Jeugdraad (NJR). Het Kinderrechtencollectief blijft in goed contact met deze partijen en stemt waar nodig de input op elkaar af.

‘Concluding Observations and Recommendations’

Na ontvangst van de rapportage van de Nederlandse Staat en de ngo-rapportage, gaat het VN-Kinderrechtencomité in gesprek met de stakeholders en formuleert per onderwerp een serie aanbevelingen om de kinderrechtensituatie in Nederland te verbeteren. De zogenoemde ‘Concluding Observations and Recommendations’ verschijnen waarschijnlijk in 2021. Deze aanbevelingen vormen een richtlijn voor de Nederlandse overheid om in de komende jaren verder te werken aan de volledige implementatie van het VN-Kinderrechtenverdrag in Nederland.

Downloads

• Antwoord van Nederland op de List of Issues van het Comité, maart 2015
• Concluding Observations van het Comité, juni 2015
• Brief van Nederland als reactie op de Concluding Observations, november 2015
• Ronde tafelgesprekken, oktober 2018
• Inbreng op de List of Issues voor het VN-Kinderrechtencomité, juli 2019
• Input to the List of Issues of the UN Committee on the Rights of the Child (Engelstalig),  July 2019