Scholen zijn sinds 2005 verplicht om burgerschapsonderwijs te geven. Voor scholen is het echter niet duidelijk wat ze daaronder moeten verstaan. Ook blijkt dat scholen niet goed weten hoe om te gaan met onderwerpen als democratie, vrijheid van meningsuiting, homoseksualiteit en antisemitisme.

 

Wetsvoorstel verduidelijkt regels burgerschapsonderwijs

Het kabinet wil dat er betere lessen worden gegeven in goed burgerschap. Scholen hebben immers de belangrijke taak om kinderen op te leiden tot burgers die hun eigen rechten kennen en de rechten van anderen respecteren. De Minister van Basis- en Voortgezet Onderwijs Arie Slob heeft daarom een nieuwe wet gemaakt. Het wetsvoorstel verduidelijkt de regels van het burgerschapsonderwijs. Ook wordt de verplichting voor scholen om kinderen de ‘basiswaarden van de democratische rechtsstaat’ te leren minder vrijblijvend.

De Inspectie van het onderwijs kan ingrijpen als scholen onvoldoende burgerschapsonderwijs geven. De nieuwe wet verduidelijkt wat leerlingen op school moeten leren over de basisprincipes van de democratie, de rechtsstaat en over hun plek in de samenleving. De wet geldt voor alle scholen, inclusief particuliere scholen.

 

Onderwerpen binnen burgerschapsonderwijs

Scholen krijgen bij de invulling van het burgerschapsonderwijs de vrijheid zelf hun lesmethodes en leermiddelen te kiezen. Volgens minister Slob moet het burgerschapsonderwijs in ieder geval aandacht besteden aan de volgende onderwerpen:

• vrijheid van meningsuiting
• gelijkwaardigheid
• begrip en respect voor anderen
• verdraagzaamheid
• autonomie
• het afwijzen van onverdraagzaamheid
• het afwijzen van discriminatie.

Het is belangrijk dat deze onderwerpen aandacht krijgen in het onderwijs. Vooral omdat kinderen dit niet vanzelf oppikken en de Nederlandse samenleving steeds diverser wordt. Scholen moeten het plan van aanpak voor burgerschapsonderwijs opnemen in schoolgidsen. Lleraren moeten bovendien het voorbeeld worden voor de leerlingen. Goed burgerschap begint tenslotte bij de leraren. Het is daarom belangrijk dat het kabinet in hen investeert. Lerarenopleidingen moeten aandacht besteden aan burgerschapsonderwijs. Op die manier worden leraren goed voorbereid op modern leraarschap en leren ze omgaan met moeilijk bespreekbare maatschappelijke thema’s.

 

Internetconsultatie wetsvoorstel

Op dinsdag 5 juni is de internetconsultatie van de nieuwe wet Burgerschap gestart. Dit houdt in dat iedereen kan reageren en meepraten over het wetsvoorstel. Wanneer de Tweede Kamer en vervolgens de Eerste Kamer de wet aannemen, treedt deze het daaropvolgende schooljaar in werking. De nieuwe wet kan, als alles meezit, het schooljaar 2019-2020 in werking zijn.