Steeds meer vluchtelingen – waaronder kinderen – zijn staatloos in Nederland. Sommigen worden geboren zonder nationaliteit, anderen raken deze kwijt. Dit heeft verschillende redenen. Denk aan oorlogen of verandering van een demografisch gebied. Dit is zorgelijk, omdat staatloosheid vaak leidt tot een onzeker en kwetsbaar bestaan. Zonder nationaliteit heb je bijvoorbeeld geen toegang tot zorgverlening, educatie, werk en mag je niet reizen. UNHCR voert al vijf jaar campagne voor een oplossing voor staatloosheid in Nederland, maar tot op heden is er nog geen oplossing voor dit groeiende probleem. In samenwerking met ASKV Steunpunt Vluchtelingen en het Institute on Statelessness and Inclusion is UNHCR daarom een petitie gestart om staatloosheid in Nederland tegen te gaan.
UNHCR hoopt dat een overgangsoplossing voor het probleem van staatloosheid wordt ingevoerd. Staatlozen zouden dan een verblijfsvergunning kunnen krijgen, en hierdoor na een aantal jaar de mogelijkheid hebben de Nederlandse nationaliteit aan te vragen.
In het VN-kinderrechtenverdrag is vastgelegd dat kinderen recht hebben op een nationaliteit. Zo staat in artikel 7 dat kinderen recht hebben op een naam, nationaliteit en geboorteregistratie. In artikel 8 staat dat het de verantwoordelijkheid van de staat is een kind te beschermen en zijn of haar rechten te waarborgen, met name wanneer staatloosheid het alternatief is. Daarnaast moet de staat bescherming bieden en het voortouw nemen in het herstellen van de identiteit, wanneer iemand deze is kwijtgeraakt.
In 2015, tijdens het laatste VN-rapportage proces, kaartte het Kinderrechtencomité het probleem van staatloosheid al aan in de Concluding Observations. Hierin doet het Kinderrechtencomité aanbevelingen aan de Nederlandse regering, naar aanleiding van een gesprek tussen een delegatie van de Nederlandse regering en het Kinderrechtencomité in Genève. In deze aanbeveling riep het comité de staat op alle kinderen toegang tot een nationaliteit te verlenen, ongeacht hun verblijfsstatus. In een reactie op deze aanbevelingen belooft de Nederlandse regering, de aanbevelingen in het beleid in acht te nemen. Dit is tot op heden echter nog niet gebeurd. De Nederlandse overheid is al een aantal jaar bezig met een wetsvoorstel die de eisen van UNCHR zouden verwezenlijken. Een belangrijk onderdeel van dit wetsvoorstel is de registratie van staatlozen, de zogenaamde ‘vaststellingsprocedure’. Als mensen kunnen aantonen dat ze geen nationaliteit bezitten, zorgt deze vaststelling voor meer rechten.
Tot het zover is, roepen organisaties – waaronder het Kinderrechtencollectief – iedereen op de petitie tegen staatloosheid te tekenen.