In Nederland groeit ongeveer 1 op de 10 kinderen op in armoede. Dat betekent dat er in iedere klas kinderen zitten bij wie thuis niet genoeg geld is om bijvoorbeeld eten of kleding te kopen of de verwarming aan te zetten. Het kan ook zijn dat zij niet op een sportclub kunnen. Niet iedereen praat daar even makkelijk over. Sommige kinderen schamen zich zelfs voor hun thuissituatie. Het Kinderrechtencollectief vindt dat de overheid het belang van het kind centraal moet stellen in het nationale en lokale armoede- en schuldbeleid. Twee leden van het Kinderrechtencollectief, Save the Children en Defence for Children, hebben na veel lobbyen voor elkaar gekregen dat er stappen gezet zijn om armoede onder kinderen te bestrijden.
Regels niet bepalend voor kinderen in armoede
Iedere gemeente moet voorzieningen aanbieden voor kinderen in armoede. Dat vinden de kinderrechtenorganisaties. Het klinkt heel logisch, maar toch is dat in Nederland nog steeds niet het geval. Save the Children en Defence for Children vinden dat de regels van de gemeente waarin een kind woont, niet bepalend mogen zijn voor de steun die kinderen krijgen. Daarom roepen zij de overheid al jaren op om alle gemeenten in Nederland te verplichten een Kindpakket aan te bieden. Dit is een pakket met allerlei voorzieningen voor kinderen. Zoals bonnen voor kleding, schoolspullen, contributies voor de sportvereniging en een sportuitrusting. Gelukkig is de Tweede Kamer het hiermee eens. Vorige week nam de Tweede Kamer namelijk een nieuwe motie aan. Hierin staat dat elke gemeente voorzieningen voor kinderen in armoede moet aanbieden.
Begeleiding van gezinnen in armoede
Wij weten dat kinderen en ouders die in armoede leven ook vaak last hebben van spanning en stress. Daarom vinden wij dat gemeenten niet alleen financiële hulp moeten bieden. Het is ook belangrijk dat deze kinderen en gezinnen andere begeleiding ontvangen om de spanning te verminderen. Bijvoorbeeld door kinderen te helpen bij het maken van hun huiswerk. En door ouders te helpen bij de opvoeding in moeilijke tijden.
Evaluatie ‘Klijnsma gelden’ om armoede onder kinderen te bestrijden
Een tweede succes is dat de Tweede Kamer de motie heeft aangenomen om de ‘Klijnsma gelden’ eerder dan in 2021 te evalueren. De ‘Klijnsma gelden’ zijn grote bedragen die gemeenten ontvangen om armoede onder kinderen te bestrijden. Bureau Bartels heeft in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid onderzocht waaraan gemeenten dit geld uitgeven. Uit dat onderzoek (2018) blijkt dat maar 17% van de gemeenten in 2017 de impact heeft gemeten van hun beleid gericht op bestrijding van armoede onder kinderen. Slechts 37% van de gemeenten heeft de kinderen die in armoede leven volledig in beeld. Verder bleek uit het onderzoek dat niet duidelijk is hoeveel kinderen zijn bereikt in de 355 Nederlandse gemeenten.
Het onderzoek laat bovendien zien dat bijna €4 miljoen van de ‘Klijnsma gelden’ niet is besteed aan kinderen in armoede. Het geld kwam terecht in een algemene pot waaruit bijvoorbeeld ook verkeersrotondes worden betaald. Dit baart ons grote zorgen. Save the Children en Defence for Children zijn daarom heel blij dat de Tweede Kamer naar ons advies heeft geluisterd. En dat er dus op korte termijn nog een keer wordt gekeken naar wat de gemeenten met het geld doen. Op deze manier hopen wij dat op tijd kan worden ingegrepen, zodat zoveel mogelijk kinderen in een armoedesituatie (op de juiste manier) worden bereikt.
Debat armoede- en schuldenbeleid
Donderdag 14 februari 2019 debatteerde de Tweede Kamer met staatssecretaris Tamara van Ark van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het debat ging over het armoede- en schuldenbeleid. In aanloop naar het debat gingen Save the Children en Defence for Children in gesprek met verschillende politici. Ook schreven we een brief met punten waarop veranderingen nodig (én mogelijk) zijn om het aantal kinderen dat in armoede leeft terug te dringen. Als vervolg op dit debat werden de bovenstaande moties begin maart 2019 ingediend en aangenomen.