Op 13 mei 2020 deed de Rechtbank Gelderland uitspraak over een oma die foto’s van haar kleinkinderen op Facebook en Pinterest had gezet. Vanwege ruzie had zij al een jaar geen contact meer met haar de dochter, de moeder van haar kleinkinderen. Moeder wilde niet dat haar kinderen op social media ten toon werden gesteld vanwege hun privacy. Zij gaf geen toestemming en vroeg oma de foto’s te verwijderen. Oma weigerde en de zaak kwam bij de rechter. Deze bepaalde dat moeder gelijk heeft.
Recht op privacy
Kinderen hebben recht op privacy. Dit staat in artikel 16 van het VN-Kinderrechtenverdrag. Ouders moeten dit recht respecteren. Dit betekent dat zij niet zomaar in het dagboek of de telefoon van hun kind mogen kijken. De overheid moet kinderen beschermen tegen inmenging in hun privé- en gezinsleven. Het recht op privacy betekent ook dat er niet zomaar een foto van een kind op een website of in een krant of tijdschrift geplaatst mag worden. Daarvoor is eerst toestemming nodig van het kind en de ouders.
AVG
Het recht op bescherming van persoonsgegevens wordt beschermd door de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Hiermee wordt ook het recht op privacy beschermd. Dit houdt in dat iemand niet zomaar persoonlijke gegevens van jou, bijvoorbeeld een foto, mag plaatsen op social media. Voor kinderen onder de zestien is hiervoor toestemming van een ouder of vertegenwoordiger vereist.
De AVG geldt niet wanneer persoonsgegevens worden gebruikt voor een persoonlijke of een huishoudelijke activiteit, zoals wanneer een oma een foto van haar kleinkind in een fotolijstje plaatst. Bij social media hangt het ervan af hoe een account is afgeschermd en of het om een persoonlijke of huishoudelijke activiteit gaat. De rechter zegt hierover in de uitspraak dat de foto’s via Facebook verspreid kunnen worden en bij anderen terecht kunnen komen. Ook kan het gebeuren dat de foto’s via een zoekmachine zoals Google te vinden zijn. Als dat gebeurt is het geen huishoudelijke activiteit en geldt de AVG.
De rechter heeft bepaald dat de AVG in de zaak tussen moeder en oma van toepassing is. De kleinkinderen zijn jonger dan zestien jaar, dus is toestemming van de ouder(s) vereist voor het plaatsen van foto’s. Aangezien oma geen toestemming heeft, moet zij de foto’s verwijderen. Ook heeft de oma een verbod gekregen om in de toekomst zonder toestemming foto’s van haar kleinkinderen te plaatsen.
Sharenting
Bij social media is het niet altijd duidelijk wie wat te zien krijgt. Daarom is het verstandig goed na te denken over welke informatie je wel en niet op internet zet. Ook ouders moeten goed nadenken over het plaatsen van foto’s en berichten over hun kind op sociale media. Dit wordt ook wel ‘sharenting’ genoemd. Het recht op privacy van kinderen kan hierdoor geschonden worden. Meer informatie over de risico’s van sharenting lees je hier.