Vanwege het coronavirus worden allerlei ingrijpende maatregelen genomen. Iedereen moet zoveel mogelijk binnen blijven en zo min mogelijk contact met andere mensen hebben. De scholen zijn door de overheid gesloten. Veel kinderen zitten thuis en begrijpen misschien niet goed wat er precies aan de hand is. Verschillende kinderrechten uit het VN-Kinderrechtenverdrag worden beperkt door de maatregelen die de overheid heeft genomen. Welke invloed hebben de maatregelen op het leven van kinderen en op hun rechten? Mag dit zomaar? En wat kunnen kinderen zelf doen? Lees het in dit speciale artikel.

VN-Kinderrechtenverdrag

De overheid heeft vergaande maatregelen genomen om de Nederlandse samenleving te beschermen en om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Deze maatregelen hebben ook veel invloed op het leven van kinderen. Zo kunnen zij niet meer fysiek naar school, sportclubs of andere buitenschoolse activiteiten.

Uit het VN-Kinderrechtenverdrag volgt dat het belang van het kind voorop dient te staan bij alle beslissingen waar kinderen bij betrokken zijn. Ook in een crisissituatie moet het belang van het kind voorop staan en moet bij genomen maatregelen altijd worden gekeken wat het effect is voor kinderen en jongeren. Daarnaast moet de overheid ervoor zorgen dat geen enkel kind wordt uitgesloten, dat ieder kind bescherming, goede informatie, de best mogelijke gezondheidszorg en goed onderwijs krijgt. Ook is het van belang dat kinderen worden betrokken bij de beslissingen en dat zij hun mening moeten kunnen geven over beslissingen die hen aangaan.

Extra aandacht voor kwetsbare kinderen

Kwetsbare groepen kinderen, zoals kinderen met beperkingen of psychische problemen en kinderen die te maken hebben met armoede of kindermishandeling, worden extra hard getroffen door de crisissituatie. Deze kinderen missen de dagelijkse zorg en zitten verplicht thuis. Hier kunnen de spanningen oplopen wanneer ouders bijvoorbeeld hun baan dreigen te verliezen of omdat het druk is in huis. Ook is het niet voor alle kinderen mogelijk om goed onderwijs op afstand te kunnen volgen, omdat er geen middelen beschikbaar zijn of dat er thuis geen ruimte is om in rust aan school te werken. Daarnaast zijn ook vluchtelingenkinderen in azc’s kwetsbaar. Hun toekomst is onzeker en zij lopen nu ook gezondheidsrisico’s door het coronavirus.

Voor alle kwetsbare groepen kinderen geldt dat zij risico lopen om uit beeld te raken. Daarom is het belangrijk om in deze crisistijd goed op hen te letten en om hun rechten te waarborgen.

Mogen rechten zomaar worden beperkt?

Door de verschillende genomen maatregelen worden mensen beperkt in hun dagelijks leven. Zo moet je zoveel mogelijk binnenblijven, mag je niet te veel mensen op bezoek hebben en slechts met drie mensen samen buiten zijn, tenzij je een gezin vormt.

Mogen de rechten van mensen worden beperkt? Ja, dat mag in bepaalde gevallen. De overheid heeft namelijk ook de plicht om maatregelen te treffen om de volksgezondheid te beschermen. Er is een afweging gemaakt tussen het algemeen belang van de volksgezondheid en de individuele mensen- en kinderrechten. De volksgezondheid weegt nu zwaarder dan sommige mensen- en kinderrechten. De overheid mag overigens deze rechten niet zomaar beperken, maar moet altijd de verschillende belangen en rechten afwegen. Ook het belang van het kind moet hierbij worden betrokken. Meer informatie en antwoorden op vragen over het coronavirus vind je op de website van de Kinderombudsman.

Vragen aan minister-president Mark Rutte over coronavirus

Op woensdag 18 maart werd minister-president Mark Rutte geïnterviewd door het Jeugdjournaal om vragen van kinderen te beantwoorden. Kinderen konden een filmpje van zichzelf insturen waarin ze hun vraag stelden. Vragen van kinderen waren bijvoorbeeld of we ons zorgen moeten maken. En of de minister-president bang is voor het virus. Het antwoord van Rutte was dat het geen zin heeft om je zorgen te maken of bang te zijn. We moeten volgens hem allemaal ons leven blijven leven. Maar we moeten ook doen wat we kunnen. Hij zei dat het belangrijk is om goed je handen te wassen, in je elleboog te niezen en even niet meer bij opa en oma op bezoek te gaan. Als hij zelf in quarantaine zou zitten, zou hij veel met vrienden bellen en Netflixen. De uitzending met de minister-president kijk je hier terug.

Brieven van burgemeesters

Naast de minister-president, geven ook een aantal burgemeesters uitleg aan kinderen uit hun gemeenten. De burgemeesters van Groningen en Rotterdam hebben een brief geschreven aan de kinderen uit hun stad. Hierin vertellen ze welke maatregelen er in Nederland worden genomen en wat kinderen kunnen doen. Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam schrijft bijvoorbeeld dat kinderen kaartjes kunnen sturen naar familieleden die ze nu niet kunnen bezoeken. Burgemeester Schuiling van Groningen vraagt aan kinderen om elkaar niet gek te maken met paniekerige berichten. Informatie die wordt doorgestuurd klopt niet altijd. De belangrijke informatie wordt gegeven door de minister of de burgemeester. Dus je kunt het beste luisteren naar wat zij zeggen. De brief van burgemeester Schuiling lees je hier.

Wat kunnen kinderen doen?

Samen spelen

Kinderen mogen nog steeds buiten spelen. De overheid adviseert om anderhalve meter van elkaar vandaan te blijven. Betekent dit dat kinderen niet meer met vriendjes en vriendinnetjes mogen spelen? Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft gezegd dat kinderen prima met anderen kunnen spelen. Het is wel belangrijk dat zij dit alleen doen als ze geen klachten hebben zoals koorts, verkoudheid of hoesten. Als kinderen wel (één van) deze klachten hebben kunnen ze beter even niet met anderen spelen. Meer tips over spelen met andere kinderen lees je hier.

Thuis leren met Zapp

NPO Zapp heeft vanaf woensdag 18 maart een nieuwe liveshow waar kinderen hun vragen kunnen stellen en les krijgen van experts via een videoverbinding. Kinderen krijgen zo informatie en kunnen iets leren zonder naar school te gaan. De experts geven ook tips over hoe je de dagen thuis het beste doorkomt. De liveshow heeft Zapplive Extra en is elke doordeweekse dag van 13:00 tot 15:30 uur te zien op NPO Zapp en NPO Start.

De Klokhuis Masterclass

Elke dag om 14:00 uur geeft Het Klokhuis een live masterclass op Facebook, Instagram, YouTube, Twitter, TikTok en op de website. Een Klokhuispresentator geeft hierin elke dag een nieuwe creatieve opdracht die uitgevoerd kan worden met spullen die iedereen in huis heeft. Ook beantwoorden de presentatoren alle denkbare vragen. Onderwerpen in de aankomende masterclasses zijn onder andere striptekenen, jazzdansen, nepwonden maken, chips bakken, karate en games bouwen.

Spelenderwijs leren wat het coronavirus met je lichaam doet

In ‘Het coronavirus te lijf van De Buitendienst’ vertellen presentatoren Matthijs en Sosha meer over het coronavirus. Ze leggen uit wat er in je lijf gebeurt als je virus krijgt, hoe mondkapjes werken en waarom dit virus anders is dan andere griepvirussen. De uitzending is te zien op vrijdag 20 maart om 17:55 uur op NPO Zapp. Je kunt de uitzending ook hier online bekijken.

Thuis dansen met Kinderen voor Kinderen

Vanaf maandag 23 maart wordt er elke werkdag een nieuwe dansvideo geüpload op het Youtube kanaal van Kinderen van Kinderen. Kinderen kunnen elke dag vanuit huis vrolijk en energiek meebewegen met de video’s. De ‘Kinderen voor Kinderen blijft thuis’ video’s duren ongeveer 5 minuten en verschijnen elke dag om 12.00 uur online. Het Youtube kanaal vind je hier.

Blijf bewegen met Team Up Thuis

Via online oefenvideo’s kunnen ouders en kinderen makkelijk het TeamUp Thuis programma volgen. De trainers hebben de afgelopen dagen de oefeningen in hun eigen woning opgenomen, waardoor ze perfect geschikt zijn om binnenshuis uit te voeren. Staartentikken, spiegelen of de gekke kip, in de woonkamer, op het balkon of in de tuin.

Thuis vervelen? Niet met deze tips!

De organisatie en lid van het Kinderrechtencollectief, Save the Children, houdt zich onder meer bezig met het onderwijs voor jongere kinderen. Zij geven tips om kinderen spelenderwijs door te laten leren nu de scholen gesloten zijn. Bijvoorbeeld het leren van topografie door het inkleuren van een wereldkaart. Of het knutselen met een kartonnen doos. De tips lees je hier.

Of doe de UNICEF Thuischallenges

Voor tieners die al een aardig woordje Engels kunnen zijn de blogs van andere jongeren op Voices of Youth een fijne bron van inspiratie. Hier delen jongeren over de hele wereld hun ervaringen, opinies, en visies voor de toekomst, bijvoorbeeld in tijden van corona.

Speciaal lied “Samen”

Om iedereen in deze onzekere tijd een hart onder de riem te steken, heeft Het Klokhuis een speciaal lied gemaakt: “Samen”, gezongen door Joy Wielkens. Het lied is te beluisteren op alle social mediakanalen van Het Klokhuis en op hetklokhuis.nl. Luister het lied hier.