Het nieuwe, 25e General Comment van het Kinderrechtencomité over kinderrechten in de digitale wereld is een keerpunt voor kinderrechten. In de in februari 2020 aangenomen General Comment wordt in de eerste plaats officieel vastgelegd dat het Kinderrechtenverdrag ook in de digitale wereld geldt. Daarnaast legt het comité meer nadruk op het kind als zelfstandige drager van rechten, in plaats van op de noodzaak tot bescherming. Het General Comment is mede tot stand gekomen op basis van door professionals, experts en stakeholders bij het Kinderrechtencomité ingediende visies. Het is voor het eerst dat ook kinderen inbreng hebben gehad in een General Commment van het Kinderrechtencomité. Het Kinderrechtencollectief verwelkomt dit General Comment en zal in Nederland de toepassing ervan promoten bij overheden, partners en anderen. Defence for Children, partner van het Kinderrechtencollectief, constateert dat er meerdere door de organisatie ingediende suggesties zijn verwerkt in de definitieve versie.
Kinderrechtenverdrag officieel online en offline van toepassing
Kinderen groeien op in een wereld waarin digitale technologie (een begrip dat in het General Comment wordt gedefinieerd) in toenemende mate aanwezig is. Hoewel het Kinderrechtenverdrag niet uit het digitale tijdperk stamt, zijn de daarin opgenomen kinderrechten net zo relevant voor de digitale als voor de fysieke wereld. De meningen over de online toepasselijkheid van het Kinderrechtenverdrag lopen echter uiteen. Sommigen stellen dat online toepasselijkheid te complex en gecompliceerd is, waar anderen de negatieve consequenties van het maken van onderscheid tussen een online en offline wereld benadrukken. Het leven van kinderen van nu is immers nagenoeg volledig verweven met de digitale wereld. Het onderscheiden van twee werelden met eigen rechten zou de realiteit niet correct weerspiegelen. Met het General Comment hakt het Kinderrechtencomité de knoop definitief door. Het Kinderrechtenverdrag is officieel online en offline van toepassing. Het comité maakt vervolgens duidelijk hoe kinderrechten in de digitale wereld het best beschermd, gerespecteerd en gerealiseerd kunnen worden.
Nieuwe weg
Met het nieuwste General Comment slaat het Kinderrechtencomité een nieuwe weg in. Het Comité neemt afstand van de benadering dat kinderen vooral en in de eerste plaats bescherming nodig hebben. De nadruk in het document ligt op de burgerrechten en politieke rechten van het kind, het recht op gezins- en familieleven en het recht op privacy, met name met betrekking tot het bedrijfsleven. Het Comité stelt bijvoorbeeld dat (de toepasselijkheid van) het recht op privacy gelijkwaardig is aan het recht op bescherming, in plaats van een bijproduct. Ook moedigt het General Comment participatie aan, zodat kinderen effectief kunnen opkomen voor hun eigen rechten. Het General Comment zelf is daar een goed voorbeeld van. Het is tot stand gekomen met behulp van de inbreng van meer dan 700 kinderen uit 28 landen, verspreid over verschillende regio’s in de wereld.
General Comment
Staten die het Kinderrechtenverdrag hebben geratificeerd, moeten dit daadwerkelijk naleven. Het Kinderrechtencomité ziet hierop toe en helpt Staten bij de implementatie en toepassing van het verdrag door General Comments te publiceren. Een General Comment is vooral bedoeld als een nadere, algemeen geldende uitleg van één of meer artikelen van het Kinderrechtenverdrag. Deze uitleg wordt beschouwd als een gezaghebbende interpretatie. “General Comment nr 25 brengt, aldus Philip Jaffé, lid van het Kinderrechtencomité, “kinderrechten in de digitale wereld voor het voetlicht. Het comité zal er gebruik van maken en draagt er verantwoordelijkheid voor. Het is mede aan de bevolking het document te gebruiken om wereldwijd op te komen voor democratische procedures.”
De General Comments nr 1 tot en met 24 zijn inmiddels in het Nederlands vertaald op deze site te vinden. De Nederlandse vertaling van General Comment nr 25 en de kindvriendelijke versie daarvan volgen later.
Meer informatie:
- General Comment nr 25 over kinderrechten in de digitale wereld, en de kindvriendelijke versie daarvan (in het Engels)
- Online jubileumevent over kinderrechten en digitale technologie
- Leiden University blog over General Comment nr 25 (in het Engels)
- Blog post over General Comment nr 25 van expert Sonia Livingston
