Ouders hebben de eerste verantwoordelijkheid voor de verzorging en de opvoeding van hun kind. Als ouders deze verantwoordelijkheid niet kunnen dragen, dan kan een voogd deze verantwoordelijkheid op zich nemen. Als een ouder of een voogd beslissingen moet nemen die het kind aangaan, dan moeten zij het belang van het kind altijd voorop stellen. Het is daarbij ook belangrijk dat er naar de mening van het kind wordt gevraagd en geluisterd. Aan de mening van het kind moet dan passend belang worden gehecht. Er moet dus rekening gehouden worden met de leeftijd en met de ontwikkeling van het kind. De ouders of de voogd hebben bovendien de plicht het kind te begeleiden bij het waarmaken van de rechten uit het Kinderrechtenverdrag.
Kinderen hebben het recht om bij hun ouders op te groeien. Tenzij dat niet in het belang is van het kind. De bedoeling van opvoeden is dat het kind zo goed mogelijk wordt begeleid naar zelfstandigheid. De overheid heeft de plicht ouders hierbij te ondersteunen als zij dat nodig hebben. Dat kan bijvoorbeeld door ouders begeleiding te bieden bij hun opvoedtaken.
Relevante kinderrechten
Er zijn verschillende artikelen uit het Kinderrechtenverdrag die specifiek ingaan op familie:
- Artikel 3 – Belang van het kind
- Artikel 5 – De rol van ouders bij ontwikkeling kind
- Artikel 7 – Naam en nationaliteit en geboorteregistratie
- Artikel 8 – Bescherming identiteit
- Artikel 9 – Scheiding van kind en ouders
- Artikel 12 – Mening van het kind
- Artikel 18 – Verantwoordelijkheden van ouders
- Artikel 21 – Adoptie
- Artikel 30 – Kinderen uit minderheidsgroepen
Relevante General Comments
Het Kinderrechtencomité heeft ook een aantal General Comments geschreven die speciale relevantie hebben voor het thema ‘familie’:
- General Comment nr 4: Over de gezondheid en ontwikkeling van adolescenten
- General Comment nr 7: Over kinderrechten in de vroege kinderjaren
- General Comment nr 11: Over de rechten van inheemse kinderen en kinderen uit minderheidsgroepen
- General Comment nr 12: Over het recht om gehoord te worden